Čizme

kroz istoriju i stilove

Malo istorije o čizmama, može da bude interesantno, imajući u vidu odevni predmet koji svakako čini jedan od modnih imperativa iz godine u godinu. Radi se naime, o komadu koji karakteriše visina sare koja prelazi gležanj na nozi od 2 cm, pa sve do iznad kolena. Čizma postoji i u opciji niske štikle, na takozvanom jahaćem modelu, pa sve do štikle koja se penje na vrtoglavih 15 i više cm. Pored toga čizme mogu biti na kopčanje ili se samo navlače na nogu i nemaju zip. Kao još jedna opcija se pojavljuje i varijanta sa trakama koje se vezuju po principu korseta.

Različiti tipovi čizama su pre svega podeljeni u estetskom smislu i u primeni u garderobi i stilu života. Tako na primer Dr.Martins su u najvećem broju slučajeva vezane za umetničke ili muzičke krugove, ali i određene socijalne grupe. Svojim modnim razvojem došle su do toga da su postale modni hit koji je postao uvrežen i kod dama koja nose mnogo formalniju garderobu.

Pored estetike, treba imati u vidu i funkcionalnost koju čizme imaju. One su štitile i štite od hladnoće, vode i blata. Zbog toga ne treba izostaviti ni gumene čizme kao jedne od omiljenih u posednjih par sezona. Čizme se koriste i u nekim sportovima kao nezaobilazni deo opreme.

Svoje početke čizme nalaze u muškoj garderobi. U ženskoj upotrebi našle su se tek krajem srednjeg veka kada su jednu vrstu čizama žene nosile za lov, ili čizme od vrste filca koji se nosio u samostanima. Ženske čizme su u istorijskom smislu bile prisutne kao iskuljučivo ženski odevni predmet samo u ženskoj mađarskoj narodnoj nošnji. Od 19. veka pojavile su se prve čizme koje su bile stalni komad ženskog kostima i tada su bile do visini do polovine lista, zaobljenih formi sa stabilnom štiklom ne višom od 5 cm. Sa početkom 20 veka i industrijalizacijom čizme su doživele veliku modnu "revoluciju" kako kroz formu i tip tako i kroz visinu štikle.

Čizme kakve danas poznajemo u stilovima i estetici su se pojavile u 60-tim godinama prošlog veka. I to ne slučajno. Rađanje ovakve tenedencije uslovila je još jedna modna revolucija koja se desila pojavom mini suknje! Pokazujući noge u toj meri čizme su se sve više "pele" uz nogu i od osnovnog modela proživljavale reinterpertacije koje su trasirale put modelima koje danas kupujemo. Početkom 70-tih godina pojavile su se i prve koje su bile od materijala koji su pratili liniju nogu i postavili još jedan od slavnih modela u modni bukvar, one koje danas zovemo lastex čizmama.

80-te su donele nova ekstravagantna rešenja, ali više u dekoraciji nego u formi. Bilo je to vreme u kojem se vraćalo korenima u stilu ali su se tada izgubili zipovi iz vidokruga. Tako su čizme postale šire u delu gležnja i navlačile su se skoro isključivo preko noge bez kopčanja. Većina modela koji su se do danas zadržali podeljeni su u dve osnovne grupe: čvrste koji su na liniji jahaćih modela i mekih koje su lako padale oko lista noge urađenih u tkanini ili mekim kožama.

90-te kao period modne dekonstrukcije donele su nove modele koji su obilovali dekoracijama i modelima koji su se iz utilitarnih pretvorile u modne modele i do dan danas se zadržale u upotrebi. Ono što je svakako najveća tekovina 90 tih su svakako unisex modeli koje je prvi plasirao na tržište Versace.